W dniu 21 listopada 2017 r. odbędzie się konferencja „Po pierwsze – zdrowie. Badania przesiewowe podstawą realnej profilaktyki zdrowotnej”, zorganizowana wspólnie z Marszałkiem Senatu RP – Panem dr Stanisławem Karczewskim. Jako inicjator tego wydarzenia zapraszam do wysłuchania wystąpień wybitnych naukowców i klinicystów – lekarzy różnych specjalności oraz do udziału w debacie, która jest niezbędna do tego, aby w Polsce został opracowany, a następnie wdrożony, szeroko zakrojony program profilaktyki zdrowotnej.
Kilka miesięcy temu, podczas majowej konferencji w Senacie RP poświęconej innowacjom w medycynie, przedstawiłem Państwu założenia opracowanego przeze mnie Programu „Po pierwsze zdrowie. Wielospecjalistyczne Całoroczne Wsparcie Zdrowia Polaków – Program Przeciwdziałania Chorobom Cywilizacyjnym”. Zapowiedziałem wówczas, iż w nadchodzących miesiącach we współpracy z Komitetem Nauk Klinicznych Polskiej Akademii Nauk, przedstawicielami instytutów medycznych, towarzystw naukowych i uniwersyteckimi zespołami specjalistów przeprowadzimy ogólnopolskie pilotażowe badania przesiewowe nie tylko pod kątem wykrywania wad słuchu, lecz także chorób cywilizacyjnych. Dzisiaj z satysfakcją mogę Państwa poinformować, że ten plan się powiódł. Ogromnie się cieszę, że ta inicjatywa znalazła wsparcie ze strony środowiska medycznego. Do Programu aktywnie włączyli się znakomici specjaliści z innych obszarów medycyny. Korzystając z okazji, dziękuję za współpracę i zaangażowanie prof. Renacie Górskiej, prof. Tomaszowi Konopce, prof. Iwonie Grabskiej-Liberek, prof. Grzegorzowi Opali, prof. Grzegorzowi Opolskiemu, prof. Piotrowi Radziszewskiemu, prof. Sławomirowi Majewskiemu i wielu, wielu innym ekspertom, klinicystom, młodym lekarzom, studentom i technikom.
Efekt naszych wspólnych działań jest spektakularny – udało nam się bowiem przeprowadzić pilotażowe badania przesiewowe, jakich jeszcze w Polsce nie było – pod kątem wielu zaburzeń i schorzeń, stanowiących coraz poważniejsze zagrożenie dla zdrowia Polaków. Aby na wstępie jak najkrócej podsumować to, co udało nam się zrobić, przytoczę kilka liczb. W pierwszym etapie realizacji Programu „Po pierwsze zdrowie” zaangażowanych było ponad 70 specjalistów z dziewięciu dziedzin medycyny – otolaryngologów, audiologów, foniatrów, periodontologów, okulistów, kardiologów, neurologów, chirurgów naczyniowych, urologów, dermatologów, którzy przeprowadzili ponad 5 tys. konsultacji i badań. Specjaliści wykonywali je w dużych miastach, małych miasteczkach i gminach, podążając z miejsca na miejsce wspólnie z ekipą plenerowego studia znanej audycji „Lato z Radiem”.
Dwa samochody – Mobilne Centrum Słuchu i Mobilne Centrum Medyczne – z nowocześnie wyposażonymi gabinetami lekarskimi przejechały po całym kraju prawie 8 tys. kilometrów. Czy to przedsięwzięcie warte było takiego nakładu sił i środków? Tak, bo cała ta akcja spotkała się z wielkim zainteresowaniem, a do specjalistów ustawiały się kolejki pacjentów. Dokładniej przebiegu, a także o efektach pierwszego etapu realizacji Programu „Po pierwsze zdrowie” mogą Państwo przeczytać na stronach specjalnego wydania dwumiesięcznika „Słyszę”.
W tym miejscu pragnę podkreślić jedynie, że tegorocznemu etapowi badań pilotażowych towarzyszyła szeroko zakrojona akcja informacyjna – eksperci ponad 80 razy wystąpili na antenie Polskiego Radia i regionalnych stacji Telewizji Polskiej, przekonując, że warto dbać o zdrowie. Ile osób usłyszało za pośrednictwem mediów o zagrożeniach, jakie niosą ze sobą choroby cywilizacyjne i o konieczności poddawania się badaniom profilaktycznym? Miliony! Wspominam o tym, gdyż często powtarzając „lepiej zapobiegać niż leczyć”, nie mamy pomysłu, jak dotrzeć z tym hasłem do szerokich kręgów społecznych.
W mojej ocenie na profilaktykę zdrowotną kładzie się wciąż zbyt mały nacisk. To musi się zmienić. Mam nadzieję, że dzisiejsze spotkanie w Senacie RP stanie się początkiem tych zmian. Podsumowaniu dotychczasowych wyników Programu „Po pierwsze zdrowie” towarzyszyć będą wykłady specjalistów z różnych dziedzin, którzy podobnie jak ja dostrzegają pilną potrzebę poszerzenia działań związanych z profilaktyką zdrowotną w Polsce. Mają też podobną do mojej wizję takich działań, w których fundamentalne znaczenie – co sugeruje tytuł konferencji – mają badania przesiewowe. Kierowany przeze mnie Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu od lat realizuje z dużym sukcesem kolejne programy badań przesiewowych, których celem jest wczesne wykrywanie zaburzeń słuchu. W tym obszarze jesteśmy wzorem do naśladowania dla innych krajów. Mam zatem podstawy, aby twierdzić, iż podobne programy powinny być wdrażane także w innych specjalnościach.
Liczę na to, że przedstawione podczas dzisiejszej konferencji wyniki oraz debata z udziałem wybitnych przedstawicieli świata medycyny i nauki, najwyższych władz oraz przedstawicieli mediów stanowić będą punkt wyjścia do prac nad docelowym programem całorocznej, wielo-specjalistycznej pomocy o charakterze lokalnym, regionalnym i krajowym.
Życzę Państwu wiele satysfakcji z udziału w dyskusji oraz dalszych owocnych działań na rzecz zdrowia Polaków.
Prof. Henryk Skarżyński
