Zasadniczym celem przedsięwzięcia było połączenie wysiłku kilkunastu środowisk specjalistów z różnych obszarów medycyny i służby zdrowia oraz partnerów medialnych na rzecz promocji powszechnych badań profilaktycznych pozwalających na wczesne wykrywanie chorób cywilizacyjnych. W ramach akcji „Lato z Radiem” w pierwszej kolejności były przeprowadzane badania pod kątem wykrywania zaburzeń zmysłów, które mają wpływ na codzienne komunikowanie się społeczeństwa. W zakresie innych obszarów nauki i medycyny działania miały głównie charakter informacyjny oraz w znacznej części wiązały się z bezpośrednimi konsultacjami różnych specjalistów. Zatem zasadnicze działania koncentrowały się na przeprowadzeniu populacyjnych, wielospecjalistycznych badań przesiewowych i diagnostycznych przez mobilne zespoły lekarzy, pielęgniarek, techników medycznych, inżynierów klinicznych oraz innych specjalistów i studentów z kół naukowych.
Podjęcie się powyższego zadania jest wynikiem obserwacji procesów transformacyjnych we współczesnych społeczeństwach oraz zachodzących zmian demograficznych. Jest także wyzwaniem stawianym przez środowiska kreujące współczesną politykę senioralną. Wymaga to podejmowania wielu działań mających na celu promowanie i wspieranie postaw prozdrowotnych w różnych środowiskach polskiego społeczeństwa.
Realizacja powyższych zadań to nie tylko profilaktyka, lecz także możliwości wczesnego wykrywania wielu chorób, które mogą być na tym etapie kontrolowane lub wyleczalne. Wczesna wykrywalność i wczesne rozpoczynanie leczenia są zdecydowanie bardziej opłacalne z punktu widzenia farmakoekonomiki oraz są w stanie w pełni zrekompensować nakłady poniesione na badania profilaktyczne, w tym powszechny skrining.
Jednoczesnym celem Programu było zebranie wielu informacji i opracowanie konkretnych raportów, tzw. twardych danych, które winny być uwzględniane w konstruowaniu polityki zdrowotnej państwa, których zasadnicze fragmenty zostaną przedstawione podczas debaty organizowanej wspólnie z Marszałkiem Senatu RP.
Wyniki populacyjnych badań przesiewowych u osób w różnych grupach pozwalają na uzyskanie wielu informacji dotyczących zdrowia Polaków, zmieniających się potrzeb oraz naukowego poszukiwania rozwiązań, które mogą w przyszłości pozwolić na opracowanie stanowisk i standardów odnośnie tzw. chorób cywilizacyjnych.
W szczególności chodzi o badania mające na celu wczesne wykrywanie chorób neurodegeneracyjnych w starzejącym się społeczeństwie, wczesne wykrywanie zaburzeń narządów zmysłów, m.in. słuchu, wzroku, równowagi i czucia, wczesne wykrywanie nowotworów głowy i szyi oraz raka prostaty, wczesne wykrywanie chorób układu krążenia czy wczesnych symptomów cukrzycy.
Założenia Programu powstały na podstawie zebranych i wykorzystanych wieloletnich doświadczeń krajowych, dotyczących organizacji zakrojonych na bardzo dużą skalę, populacyjnych badań przesiewowych prowadzonych pod kątem wczesnego wykrywania zaburzeń zmysłów – słuchu oraz częściowo wzroku i mowy. Dotyczyło to między innymi całej populacji kolejnych pokoleń pierwszoklasistów we wszystkich gminach wiejskich i małych miasteczkach w całym kraju. Pozwoliło to na umocowanie polskich osiągnięć w wymiarze międzynarodowym. W 2007 roku z inicjatywy Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu (IFPS) miała miejsce wystawa w Parlamencie Europejskim pt. „Słyszę – Widzę – Mówię: Wyrównanie szans młodego pokolenia Europy”. Z inicjatywy Krajowego Konsultanta w dziedzinie Otorynolaryngologii prof. H. Skarżyńskiego oraz resortowego IFPS w 2011 roku doszło do podpisania przez przedstawicieli wszystkich krajów członkowskich UE i stowarzyszonych oraz europejskich towarzystw naukowych i grup eksperckich w dziedzinie audiologii, foniatrii, okulistyki i terapeutów mowy dwóch naukowych konsensusów europejskich dotyczących wczesnego wykrywania zaburzeń słuchu, wzroku, mowy oraz wykorzystania narzędzi e-zdrowia. W następstwie tych działań, realizowanych wspólnie z Ministerstwem Zdrowia, została przyjęta przez Parlament UE dnia 2 grudnia 2011 roku konkluzja pt. „Council Conclusions on Early Detection and Treatment of Communication Disorders in Children, Including the use of E-Health Tools and Innovative Solutions”. Przeprowadzane dotychczas w szerokim wymiarze krajowym przesiewowe badania populacyjne były lub są realizowane przez IFPS we współpracy z KRUS-em, podczas ubiegłorocznej akcji „Lata z Radiem” oraz podczas wielu innych, realizowanych na mniejszą skalę przedsięwzięć.
